جایگاه و کارکرد خاندان دُنبُلی در تاریخ ایران صفویه تا قاجار

Authors

Abstract:

از مهمترین مسائل تاریخ ایران، روابط حکومتهای محلی و ایلات و عشایر و خاندانهای مناطق مختلف کشور با دولت مرکزی است. آنچه در این نوشتار در نظر بوده، توصیف و تبیین جایگاه و کارکرد یکی از خاندانهای کرد ایرانی در عرصة حکومت محلی و تعامل با دولت مرکزی است. در این نوشتار، سعی بر این است تا برخی ابعاد و زوایای مرتبط با حکومت محلی خاندان دنبلی بررسی و تجزیه و تحلیل گردد. این تحقیق به روش اسنادی و با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای و استناد به اسناد و مدارک موجود انجام شده و از جمله یافته‌ها و دریافته‌های آن می‌توان به این نکته اشاره کرد که خاندان دُنبُلی در مقام امرای حکومت محلی دنبلی در منطقة خوی و سلماس و تبریز، دست‌کم از زمان شاه‌تهماسب صفوی دارای تاریخی مستند و روشن است. در زمان شاه‌عباس اول نمود بیشتری یافته، در اواخر صفوی کم‌رنگ می‌شود. در فاصلة بین صفویه تا قاجار، امرای خاندان دنبلی در مقیاسی گسترده‌تر و به‌گونه‌ای بارز به ایفای نقش در مسائل داخلی و خارجی کشور می‌پردازند و حکومت محلی این خاندان از اقتدار بیشتری برخوردار می‌شود. با روی کار آمدن سلسلة قاجار، امارت این خاندان رو به افول می‌رود و در نهایت، در نخستین سالهای ورود عباس‌میرزا به آذربایجان در مقام ولی‌عهدی، عمر این امارت محلی به پایان می‌رسد. برخلاف برخی فرضیه‌هایی که قوم کرد را به واگرایی و تجزیه‌طلبی متهم می‌کند، این مقاله نشان می‌دهد که خاندان دنبلی، به‌عنوان یکی از خاندانهای اصیل و برجستة کرد، در عرصه‌های گوناگونی، از جمله ادب، فرهنگ، عمران و آبادی، سیاست داخلی و روابط خارجی نقشی مؤثر، اساسی و انکارناپذیر در تأمین امنیت، اهداف، وحدت و منافع ملی کشور ایفا کرده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

جایگاه و کارکرد خاندان وزیری در تاریخ کردستان در دورة اول قاجار (1262 ـ 1199ه.ق)

طی قرون متمادی امور اداری- سیاسی کردستان به دست خاندان محلی اردلان و خاندان‌های وابسته به آنان اداره می‌شد که یکی از آ‌نها، خاندان وزیری بود. اصلی‌ترین کارکردوزیری‌ها، ادارة امور دیوانی و محاسباتی امارت اردلان بود. این پژوهش به روش تاریخی ضمن بررسی چگونگی راهیابی خاندان وزیری به عرصة حکومت اردلان، بر آن است تا به جایگاه آنان در ساختار اداری و تحولات سیاسی و فرهنگی کردستان اردلان در دورة اول قاج...

full text

تاریخ سیاسی اجتماعی خاندان دنبلی(تا شورش 1214 هـ)

تاریخ ایران دست کم از دوره سلجوقیان به بعد به شدت متاثر از حضور و فعالیت طوایف و قبایلی است که سامان زندگی سیاسی و اجتماعی این سرزمین را تغییر داده و به گونه ای دیگر شکل دادند.در میان ایلات آذربایجان دنبلی ها از جهات مختلف دارای اهمیت اند.دنبلی ها طایفه ای کرد نژاد اند که بخش عمده ای از آنها در مناطق شمال غرب ایران و پاره ای از آنها در مناطق مرکزی؛کاشان و خراسان ساکن اند. شواهد موجود بیانگر آن ...

15 صفحه اول

خاندان دنبلی و نقش آنان در عرصه فرهنگ و اجتماع ایران عصر قاجار

خاندان دنبلی از جمله خاندان های سیاسی برجسته ای می باشد که نقش موثری در تاریخ ایران ایفا نموده است. با توجه به اینکه روابط حکومت های محلی با دولت مرکزی از مسائل مهم تاریخ ایران به شمار می آید، بررسی نقش سیاسی و اجتماعی این خاندان اهمیت خواهد یافت. حکومت محلی دنبلی از دوره آق قویونلو تا دوره پادشاهی فتحعلی شاه قاجار، در آذربایجان دوام داشت. دنبلی ها پس از اسکان در آذربایجان، از خصلت های ایلی، ی...

رابطة ازدواج بین نخبگان محلی و سلسله سلطنتی مطالعة موردی خاندان نجفقلی¬خان دنبلی تبریز در دورة قاجار

در این مقاله با توجه به این که خاندان نجفقلی­خان دنبلی در تبریز دورة قاجاریه نفوذ داشت، اهمیت ازدواج بین نخبة محلی و خاندان سلطنتی مورد تحقیق قرار می­گیرد. تاکنون به این موضوع در تحقیقات تاریخ ایران کمتر توجه شده ​است. نجفقلی­خان «ثانی» به دلیل فداکاری در جنگ ایران و روس مورد توجه عباس­میرزا واقع شد و در دیوانسالاری قاجار ترقی یافت. به­علاوه او با دختر وی به نام مهرجهان ازدواج کرد. نگارنده مرسل...

full text

نقش و جایگاه خاندان جابری در دیوانسالاری عصر صفویه، با تاکید بر میرزا سلمان‌خان جابری (985 تا 1135ق)

تشکیل دولت‌های متعدد در تاریخ ایران اسلامی و دوام حاکمیت آن‌ها، به عوامل مختلفی بستگی داشته که تشکیلات اداری و دیوانسالاری، مهم‌ترین آن‌ها بوده است. در این تشکیلات، ایرانیان و خاندان‌های معتبر و مشهور دیوانی نقش پررنگی داشته‌اند. تشکیل دولت صفوی موجب شد تا بار دیگر، ایرانیان در تشکیلات اداری حضور یابند؛ به‌دنبال‌آن، خاندان‌های جدیدی نیز وارد عرصه دیوانی شدند که شایستگی و توانمندی چشمگیری را از ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 1  issue 3

pages  1- 18

publication date 2009-10-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023